Delegatie CSR in gesprek met leden Vaste Kamercommissie Justitie en Veiligheid
“Het cyberlandschap is versnipperd en het ontbreekt op sommige punten aan samenhang, slagkracht en snelheid”, stelde de Cyber Security Raad tijdens het gesprek met enkele leden van de Vaste commissie Justitie en Veiligheid van de Tweede Kamer. Dit (digitale) gesprek vond plaats op dinsdag 1 december jl. op uitnodiging van de commissie. Raadsleden Gerrit van der Burg, Wiebe Draijer en Lokke Moerel gingen met meerdere leden van de commissie in gesprek over de onderwerpen digitale ontwrichting en de cyberweerbaarheid van de Nederlandse vitale infrastructuur.
Uit het gesprek met de leden van de commissie blijkt dat er nog veel stappen gezet moeten worden om een eventuele digitale ontwrichting in onze samenleving te voorkomen en onze vitale infrastructuur cyberweerbaar te houden. Er is duidelijk meer aandacht voor het onderwerp en de publiek-private samenwerking is toegenomen. De praktijk laat echter zien dat dit niet voldoende is; er is meer samenhang, slagkracht en snelheid nodig.
Er vond onder andere een discussie plaats over de definitie van vitaal en niet vitaal. De grens in het onderscheid tussen vitale en niet vitale sectoren staat door de toenemende digitalisering steeds meer ter discussie. Zo wordt de gezondheidszorg op dit moment niet tot de vitale sector gerekend. Een cyberincident kan echter grote gevolgen hebben voor diverse sectoren, ook de gezondheidssector.
Versterken kennispositie
In het gesprek werd ook ingegaan op het belang van aandacht voor gedrag en kennis organisaties en burgers over cyberweerbaarheid. In Nederland is goede kennis hierover aanwezig, maar niet voldoende om alle sectoren in alle lagen mee te bedienen. Het is dringend nodig hierin te investeren om braindrain te voorkomen en de kennispositie te versterken. Een sterke kennispositie maakt ons immers veilig en economisch krachtiger. Volgens de raad start het bouwen van een solide kennispositie al in het basis- en voortgezet onderwijs.
Informatievoorziening
Ook goede informatievoorziening vormt een belangrijke succesfactor voor een cyberweerbare samenleving. Informatie over online dreigingen en kwetsbaarheden komt nu vaak niet bij de partijen terecht die daar iets mee kunnen of moeten. De raad benadrukte daarom in het gesprek dat het belangrijk is om de informatiedeling op orde te brengen zodat bedrijven en overheden beter in staat zullen zijn zich weerbaar te maken.
Aandacht voor burgers
De leden van de commissie attendeerde de raad erop dat er op dit moment ook nog te weinig aandacht is voor het burgerperspectief. De aanwezige raadsleden waren het hiermee eens. Burgers moeten kunnen rekenen op de veiligheid van basisvoorzieningen, zoals het internet. Zij moeten meer hulp krijgen om zelfredzaam te kunnen zijn als het gaat om cyberweerbaarheid. De raad ziet hierin een belangrijke rol weggelegd voor zowel de publieke als private partijen door informatie en diensten laagdrempelig aan te bieden, in het bijzonder voor kwetsbare groepen. Ook moeten producten voorzien worden van een standaard basisbeveiliging.
Speerpunten
Aan het eind van het gesprek gaf de raad ook nog een tweetal andere speerpunten mee aan de leden van de commissie voor het kabinet. Zo is de raad van mening dat op grond van de nieuwe dreigingen voor economie, maatschappij en democratie de noodzaak voor digitale en economische soevereiniteit moet worden scherp gesteld. Zonder een aanpak hiervoor komt de soevereiniteit van Nederland in gevaar. Dat heeft te maken met veiligheid, banen en het functioneren van de rechtsstaat. Het is in het Nederlandse belang om dit ook in het Europese perspectief na te streven.
Tot slot benadrukte de raad om ook het belang van investeren in een goed opsporings- en vervolgingsapparaat. Er is nu onvoldoende slagkracht om echt impact te kunnen maken op cybercrime. Daarvoor is een investering in capaciteit en een brede ketenbenadering nodig waarbij alle facetten van veiligheid online een plaats hebben. Daarbij kan worden voortgebouwd op de stappen die reeds gezet zijn in de intensivering van de strijd tegen kinderporno.